Манай улс 2017 оны 11 нэгдүгээр сарын байдлаар ОХУ-д 480 тн үхрийн мах, БНХАУ, ОХУ, Казакстан, Япон улсад нийт 19800 тн адууны мах, Иран, Катар улсад 1200 тн хонь, ямааны мах нийт 21,5 мян.тн мах экспортлон 108 тэр бум төгрөгийн орлого олжээ. Энэ нь өмнөх 5 жилийн дундажтай харьцуулахад махны экспортын тоо хэмжээ 5 дахин нэмэгдсэн. Дулааны аргаар боловсруулсан мах махан бүтээгдэхүүний хувьд 1880 кг-ийг экспортлоод байна.
ХХААХҮ-ийн яам нь Монгол улсын Засгийн газрын дэргэдэх Хүнсний аюулгүй байдлын үндэсний зөвлөлийн зөвлөмж, Засгийн газрын 2013 оны 77 дугаар тогтоолоор батлагдсан “Стратегийн хүнсийг экспортлох, импортлох зөвшөөрөл олгох түр журам”-д заасны дагуу малын мах экспортлох тоо, хэмжээг заасан квотыг олгон ажиллаж байна. Тус квот нь Монгол улсаас мах экспортлох зөвшөөрөл бус харин Хүнсний тухай хуулийн 6 дугаар зүйлд заасны дагуу Хүн амын хүнсний хангамж, хүртээмжийг тогтвортой байлгах зорилгоор тогтоож буй тоо, хэмжээ юм.
Хүнсний аюулгүй байдлын Үндэсний зөвлөл мах экспортлох квот тогтоосон. Тухайлбал 28.9 мянган тн үхрийн мах, 43.6 мянган тн адууны мах харин хонь, ямааны маханд хязгаар тогтоохгүйгээр экспортлохоор болсон.
Мах экспортлох квотын зөвшөөрлийг авснаар аливаа нэг улс оронд мах экспортлох боломжгүй юм. Тодруулбал мах экспортлохын тулд импортлогч улсаас “итгэмжлэл” авсан мах, махан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч аж ахуйн нэгж байх ёстой юм.
Мах, махан бүтээгдэхүүн экспортлоход дараах үндсэн шаардлагыг зайлшгүй биелүүлсэн байх шаардлагатай.
Үүнд:
- Экспортлогч болон импортлогч улсууд нь Мал эмнэлэг, хорио цээр, ариун цэврийн нөхцөлийг тохирсон байх.
- Монгол улсаас экспортлох мах, махан бүтээгдэхүүнийг зайлшгүй үйлдвэрийн аргаар боловсруулсан байх.
- БНХАУ, ОХУ болон БНСВУ-д мах махан бүтээгдэхүүн экспортлох үйлдвэр нь импортлогч улсын Мал эмнэлэг, хорио цээрийн хяналтын байгууллагаар хяналт шалгалт хийлгэж, тухайн улсад мах, махан бүтээгдэхүүн импортлох магадлан итгэмжлэл авсан байх.
- Гуравдагч улс оронд мах махан бүтээгдэхүүн экспортлоход тухайн импортлогч улсын мал эмнэлэг, үржлийн болон мэргэжлийн хяналтын байгууллагаас зөвшөөрөл авсан байх шаардлагатай.
ОХУ болон БНХАУ-аас экспортлох эрх авсан аж ахуйн нэгжүүдийн жагсаалтыг ХХААХҮЯ-ны веб сайтын Хүнсний үйлдвэр, Экспорт, импорт хэсэгрүү орж авч болно.