Уул уурхайн салбар технологийн болон үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаандаа дэлхийн стандарт, дээд жишгийг шаардаж энэ хэрээр Монголын төр энэ салбарт шинэ арга барилаар ажиллах ёстой болж байна.
10 гаруй жилийн өмнө уул уурхай өндөр хөгжсөн орнуудын жишгээр алсыг харж хэтийг төлөвлөн “Эрдэнэс монгол” компанийг байгуулсан нь өдгөө стратегийн 17 ордыг нэгтгэсэн Монголын хамгийн том компаниудын нэгдэл болоод байна. Төрийн төлөөллийг хэрэгжүүлэх, стратегийн ач холбогдол бүхий ордуудыг ашиглах, хөрөнгө оруулалт санхүүжилт хийх, мега төслүүд болон шинэ технологи нэвтрүүлэх гэсэн 4 том бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг тус компани өнөөдөр Монгол брэнд болж чаджээ.
Тус нэгдлийн сүүлийн гурван жилийн санхүүгийн тоон үзүүлэлтүүдийг үзвэл, 2016 онд 682.7 тэрбум, 2017 онд 1.4 их наяд, 2018 онд 75 тэрбум төгрөгийн орлого олж, улсын төсөвт 2016 онд 104.7 тэрбум, 2017 онд 286 тэрбум, харин 2018 онд 13 тэрбум төгрөгийн татвар хураамж төвлөрүүлжээ. Дээрх ашгийн дүнгээс энэ компани ойрын жилүүдэд 20-30 тэрбум төгрөгийн ашигтай ажиллах нь гэж эдийн засагчид багцаалан тооцоолдог бол харин тус компани 2024 оноос 14 их наяд төгрөгийг төсөвт төвлөрүүлэхээр төлөвлөсөн аж. Тус компанийн хувьцаа эзэмшигчийн хувьд Монголын иргэн бүрт энэ тоо хамаатай. Засгийн газрын шийдвэрийн дагуу “Эрдэнэс Монгол” компанийн давуу эрхийн хувьцааг иргэн бүр эзэмших бөгөөд тэр утгаараа Эрдэнэс Монгол компанийг “3 сая иргэний компани” хэмээн тодорхойлдог. Харин тус компанийнхан хүн амын өсөлттэй уялдуулан давуу эрхийн 3 сая хувьцааг 5 сая болгон нэмэгдүүлэхээр ханцуй шамлаад буй.
Эрдэнэс Монгол компани ойрын ирээдүйд үйл ажиллагааныхаа цар хүрээг тэлж, нүүрс зэс алт мөнгө зэрэг уул уурхайн үйлдвэрлэлээс гадна эрчим хүч, боловсруулах үйлдвэрлэлийн салбарт бизнесээ өргөжүүлэхээр зорьж байна. Өнгөрсөн 10 гаруй жилийн хугацаанд “Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн улсын эдийн засагт үзүүлсэн хувь нэмэр ийнхүү тасралтгүй тэлэхийн зэрэгцээ компанийнхаа зэрэглэлийг ахиулж, сүүлийн жилүүдэд үйл ажиллагаандаа олон улсын стандарт, туршлагад тулгуурласан бизнесийн ёс зүй, компанийн засаглалын ил тод зарчмыг баримталж ажиллаж байгааг онцлох хэрэгтэй.
Аливаа байгууллагын үйл ажиллагаа хамт олны мөн чанарыг байгууллагын алсын хараа, ажлын зарчмаас таньж болдог гэдэг. Саяхан тус компани ажлын зарчмаа тодотгон тодорхойлж, зарчмын дагуу өндөр бүтээмжтэй ажиллах, аливаа эрсдэлээс сэргийлэх чадвартай байх зорилгыг тавьж, зөв оновчтой менежментээр ил тод нээлттэй ажиллах бодлогыг дээд зэргээр чиглүүлэн ажиллах болсон. Тус компанид 2-4 мэргэжил давхар эзэмшсэн, 2-оос дээш хэлтэй өндөр боловсролтой залуус ажилладаг бөгөөд 30 гаруйхан настай доктор ч тэдний дотор бий. Харин эдгээр ажилтнуудынхаа ажлын бүтээмжийг нэмэгдүүлэх, тогтвор суурьшилтай ажиллах нөхцөлийг хангах нь Эрдэнэс Монголын тогтвортой үйл ажиллагааг урт хугацаанд улам баталгаажуулах учиртай юм.
“Эрдэнэс Монгол ХХК хувьцаагаа хөрөнгийн биржээр арилжаалдаг, хөрөнгө босгодог, ард түмэнд ногдол ашиг өгдөг, иргэдэд үйлчилдэг компани байх ёстой” гэдгийг бодлого тодорхойлогчид хэлж байгаа. Стратегийн чухал ордууд, тэдгээрийг түшиглэн хөгжүүлэх дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтын ажлыг хариуцаж, судалгаа тооцоо гарган орд тус бүрийн үнэлэх ажлыг гүйцэтгэх, иргэд төрийн мэдлийн бүх ордынхоо үр шимийг зэрэг хүртээд явах нөхцөлийг бий болгох гээд тус компанийн үүрэг хариуцлага улам бүр тэлж байна. Цаашдаа стратегийн 39 орд энэ компанийн мэдэлд очих бөгөөд Баялгийн сан”-гийн ажил Эрдэнэс Монгол” дээр суурилна.
Эрдэс баялгийн орлогоо зохистой удирдаж, ирээдүй хойч үедээ өвлүүлэн үлдээх бодлого тогтолцоог хэрэгжүүлэх гэж байгаа энэ чухал цагт үр хүүхдүүдийн минь баялгийн сан, монголчуудын үндэсний хуримтлалыг удирдах асар их үүрэг, хариуцлага Эрдэнэс Монголчуудыг хүлээж байгаа. Энэ хэрээр тус компанийн үйл ажиллагаа, алсын харааг иргэд олон нийт төдийгүй гадны хөрөнгө оруулагчид ч анхааралтай ажиглаж байна.
“Эрдэнэс Монгол”-ын алсын хараа чиглэж буй үр ашигтай, бодитой боломжтой эдгээр ажлууд ойрын ирээдүйд үр дүнгээ өгөхийн цагт тус компанид хандах иргэдийн итгэл хандлага сайжирч, олон улсад энэ нэрээр бахархах болох нь гарцаагүй юм.
Х.Сүлд