.jpg)
Дэлхийн зах зээл дээрх зэсийн үнийн хэлбэлзэл, үнийн бууралт өсөлт тогтворгүй байх нь Эрдэнэт үйлдвэр төдийгүй зэс үйлдвэрлэгч томоохон компаниудын эдийн засагт сөргөөр нөлөөлөх нь дамжиггүй. Гэсэн хэдий ч Эрдэнэт үйлдвэрийн баялгийг бүтээгч уурхайчид, баяжуулагчдын хувьд хямралын эсрэг шат дараатай олон талт үйл ажиллагааг төлөвлөн, түүнийгээ бодитойгоор хэрэгжүүлснээр үйлдвэрлэлийн төлөвлөгөөт даалгавруудыг тогтмол 100-с дээш хувиар биелүүлсэн амжилттай ажиллаж байна. Техник технологийн дэвшил өдрөөс өдөрт хурдацтайгаар нэмэгдэн идэр настай Эрдэнэт үйлдвэрт тоног төхөөрөмжийн шинэчлэлийг үе шаттай зохион байгуулж, амжилт ололтын дээдээр түүхийн хуудсыг зузаалсаар л байна. Тэртээ 1978 онд Эрдэнэт гэдэг их айлын шавыг тавилцаж, Монголын өнцөг булан бүрээс олон зуун залуучууд мөр зэрэгцэн түүчээлж өнөөдрийн өндөрлөгт үйлдвэрийнхээ нэрийг мөнхжүүлсэн.
Илгээлт өвөрлөн, итгэл хүлээсэн хэсэг залуус Эрдэнэтийг зорихдоо дэлхийн хэмжээний томоохон үйлдвэрийн эзэд болно гэж санаа ч үгүй нь мэдээж. Гэтэл өнөөдөр 6000 гаруй ажилчидтай том өрх айл болж өсөн дэвжиж, Эрдэнэт үйлдвэрийн ажилчдын ар гэр, Орхон аймаг төдийгүй Улс орны эдийн засагт асар их хувь нэмэр оруулан дэлхий дахинд Эрдэнэт хэмээх эрхэм алдар нэрийг цуурайтуулсаар л байна.
Эрдэнэт үйлдвэрийн бүтцийн нэгжүүд өөр хоорондоо уялдаа холбоотой ажиллаж, зогсолтгүй эргэх тээрмийн хүрдний аясаар хөг нийлүүлэн хөгжил дэвшлийн төлөө тасралтгүй ажиллаж, нэн түрүүнд ослыг тэглэх эрхэм зорилгоо биелүүлэхийн төлөө өглөөний мандах нартай уралдан уурхайчид баяжуулагчид маань нэгдсэн автобусны цуваагаар уурхайн зүгт урагшилдаг. Техник, технологийн бүрэн бүтэн байдал үйлдвэрлэлийн тасралтгүй үйл ажиллагаанд нэн чухал. Үүнээс чухал нь техник, технологийг ажиллуулах чадварлаг баг хамт олон ажилчид, мэргэжлийн болон мэргэшсэн инженер техникийн ажилтнууд юм.
Эрдэнэт үйлдвэрийн захиргаа, удирдлагын багийнхан ажилчдынхаа нийгмийн асуудлыг нэн түрүүнд тавьж, аюулгүй зөв ажиллах орчин нөхцөл, амьдрах орон сууц, сурч боловсрох сургууль, эмнэлэг, спортын болон соёлын ордон гээд л Монгол улсын хэмжээнд хаана ч байхгүйгээр нийгмийн асуудлыг хариуцлагатайгаар анхаарч ирсэн нь нийгмийн өмнө хүлээсэн үүргээ амжилттай биелүүлж байгаагийн жишээ. Түүнчлэн ажилчдын ар гэр, үр хүүхдэд зориулсан сургууль, цэцэрлэг, амарч сувилуулах цогцолбор, зуны дэлгэр цагт саам эмчилгээ, цас оруулагч бүхий цанын бааз, амралтын бааз гээд л ажилчид алжаал ядаргаагаа бүрэн тайлах, эрүүл ажиллах нөхцөл бололцоог хангаж өгсөн байдаг.
Хөдөлгөөн эрүүл мэндэд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Иймээс эрүүл мэндийн зам байгуулж, ажилчид дугуйтай болон явганаар алхаж ажилдаа ирж буцах нь идэвхтэй хөдөлгөөн гэдгийг онцлох нь зүйтэй болов уу.
Эрдэнэт уулын минь буян их ээ. Эрдэнэтийг дагасан хот сүндэрлэж жилээс жилд хүн амын тоо өсөн нэмэгдэж Эрдэнэт уулын хаяанд ард иргэд амар тайван ажиллаж амьдарсаар л байна. Уул уурхайн салбарынхны сэтгэлийг зовоодог нэг асуудал нь уул уурхайн нөхөн сэргээлт. Эрдэнэт үйлдвэрийн бүтээлч хамт олон уул уурхайн нөхөн сэргээлтэд ихэд анхааран, шат даараатай олон талт ажлуудыг хийсний нэг нь “Ногоон төгөл” төсөл юм. Эрдэнэт үйлдвэрийг тойрсон хэдэн арван га талбайг зүлэгжүүлэн, мод, бут тарьж , цех нэгжүүд өөрсдийн талбайгаа хариуцан модны ургалтад ихэд анхааран усалгаа, арчилгаа хийж, мод үрслүүлэх нь уурхайчдын хийх ёстой жирийн л нэг ажил болж чадсан нь сайн талтай.
Эрдэнэт уулын гүн жилээс жилд доошлох нь уул геологийн нөхцөл байдалд нөлөөлөх нь мэдээж. Гэсэн хэдий ч Эрдэнэт үйлдвэрийн ажилчид үйлдвэрлэлийн тасралтгүй, найдвартай үйл ажиллагааг ханган, төлөвлөгөөт даалгавруудыг амжилттай биелүүлэн жилээс жилд хүдэр ачилт, хүдэр олборлолтын төлөвлөгөө өсөн нэмэгдэж байна.
Ололт амжилт бүхэн уурхайчдыг хурцлан, илүү ихийг хийх бүтээх санал санаачилгыг төрүүлэх нь оюуны бүтээл олноор төрөхөд нөлөөлжээ. Иймдээ ч Эрдэнэт үйлдвэрийн Ерөнхий захирлын нэрэмжит Инноватор цомын эзэн багийг тодруулан 100 сая төгрөгийн эзэд тодорч байсныг онцлох нь зүйтэй. Сүүлийн гурван жил ажилчдын энэхүү оюуны бүтээлийг шалгаруулж, ажилчдын оролцоо нэмэгдэж, эдийн засгийн хувьд асар их хэмнэлт бүхий санал санаачлалыг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэн үр дүнгээ өгсөөр байна.
Дөчин хоёр намрыг хамтдаа угтаж байгаа тус хамт олон хэмнэлтийн бодлогыг амжилттай хэрэгжүүлж дэлхийн зах зээл дээр өрсөлдөх, өөрийн эзлэх байр суурийг Эрдэнэт үйлдвэр бататгаж чадлаа. Үүнтэй зэрэгцэн ажилчдын цалин хөлс, бодит орлогыг нэмэгдүүлэн жилд хоёр удаа ажилчдын үндсэн цалинг нэмэн, үр дүнгийн урамшуулал, ур чадварын нэмэгдэл зэргээр ажилчдыг үнэлэн урамшуулах нь бас л Монгол улсын хэмжээнд аль ч салбарт, аль ч албан газар байхгүй үйл ажиллагаа болсон юм.
Ажилдаа дуртай, хайртай байх нь ажлыг ЗӨВ хийх дадал зуршилд хүргэж байгаа гэдгийг Эрдэнэт үйлдвэрийн ажилчид хэдийн ойлгожээ. Энэ ч утгаар сайн ажиллавал төдий чинээ цалин хөлс нэмэгдэж, ая тухтай амьдрах боломжтой гэдэг зөв арга барилыг түгээн дэлгэрүүлсэн “ЗӨВ” алхам болсон юм. Иймээс ч ажилчид ЗӨВ амралт, ЗӨВ үйлд суралцан хөдөлмөрийн аюулгүй байдал эрүүл ахуйг эрхэмлэн аюулгүй ажиллагаанд суралцах нь Эрдэнэт үйлдвэрийн ажилчдын эрхэм зорилгын нэгдэл юм.
Он цагийн урсгалд салбартаа түүчээлэн ирсэн Эрдэнэт үйлдвэрийн баг хамт олон нэгэн санаа зорилготой байж, анхдагч, ахмадууд, дунд үе, залуу үе гээд гурван цагийн хэлхээнд сүлжээг нь тааруулан урагшилсаар л байна. Эрдэнэт үйлдвэрийн захиргаанаас үйлдвэрийнхээ ажилчид, үйлдвэрийн Ахмадын нэгдсэн зөвлөл, Эмэгтэйчүүдийн холбоо, Үйлдвэрчний эвлэлийн холбоо, Залуучуудын холбоо зэрэг олон нийтийн байгууллагуудтай нягт уялдаа холбоотой ажиллаж Хамтын гэрээгээр зохицуулагдан нийт ажилчдын эрх ашиг, нийгмийн асуудалд анхааран хамтран ажиллаж байгаа нь сайшаалтай.
Идэр настай их үйлдвэрийн бүтээн байгуулалтад гар бие оролцож өнөөдөр гавьяаныхаа амралтад гарсан азай буурлуудаас төр нийгмийн зүтгэлтэн, төрийн шагналт, хөдөлмөрийн сайчууд олноор төрөн, өнөөдөр үр бүтээлтэй ажиллаж байгаа олон мянган ажилчид үйлдвэрийн түүхийг өнгөлсөөр л байна.
Өдрөөс өдөрт техник, технологийн дэвшил хурдацтай тархаж байгаа энэ үед дэлхий нийтийн жишигтэй хөл нийлэн техник технологийн хувьслыг Эрдэнэт үйлдвэрт нэвтрүүлэн нутаагшуулсаар л байна. Үүнтэй зэрэгцэн үйлдвэрлэлийн тасралтгүй үйл ажиллагааг ханган, Эрдэнэт үйлдвэрийн үйлдвэрлэлийн төлөвлөгөөт үзүүлэлтүүд сар бүр даван биелж, хамтын хүчээр Монгол улсын эдийн засагт асар их хувь нэмрээ оруулсаар байна. Зуун зуунаар дурсагдах алдар гавьяаны эзэд, уурхайчид баяжуулагчдын нөр их хичээл зүтгэлийг бид мартах учиргүй ээ. Эрдэнэт үйлдвэрийн түүхийг уурхайчид баяжуулагчид бид бичилцсээр л байна...
А.Бямбамаа