Сэлэнгэ аймгийн Мандал сумын нутаг, Хонин нугад гарч байсан ой хээрийн түймрийг унтраахаар 2007 оны 6 сарын 14-ний өглөө Хилийн цэргийн ХЦ-8220 дугаартай Ми-8 нисдэг тэргээр Онцгой байдлын ерөнхий газрын албан хаагчид болон аврах тусгай ангийн ажилтан нийлээд 22-уулаа явсан.
Нисдэг тэрэг Мандал сумын нутагт хүрч, Шар Товгор уулын зүүн энгэрт далайн түвшнээс дээш 1545 метрийн өндөрт унаж сүйрсэн юм. Ослын шалтгааныг шинжлэн шалгах техникийн комиссын дүгнэлтээр "Ил харааны нислэг хийх боломжгүй цаг агаарын нөхцөлтэй тулгарсан учир хэрэглээний нислэгт шилжихээр өндөр аван эргэлт хийх явцад орон зайн баримжаа алдснаар тайгын ургаа моддыг мөргөж осол гаргасан" гэдэг. Гэвч онгоцны хар хайрцагийг лобарторлуу уншуулахаар өгсөн ч, чухам тэр хайрцаганд юу бичигдсэн нь нийтэд ил болоогүй. 2006 оноос хойших нислэгийн үеийн бүх мэдээллийг үлдээсэн байсан гэсэн.
Тухайн үед цаг агаарын мэдээгээр бороо орно гэж мэдээлж байсан, түймрийг байгаль өөрөө унтраах боломжтой байсан ч удирдах ажилтнуудын буруу шийдвэрийн улмаас замд гарч, ширүүн бороо, өтгөн манан дунд орсон нисдэг тэрэг эцэстээ ийнхүү сүйрсэн билээ. Ослын улмаас 15 хүний амь үрэгдсэн юм.
Би л хувьдаа хувьдаа насаараа тэнгэрийг эзэгнэсэн, туршилгатай нисгэгч буюу гавъяат нисгэгч Т. Сугар гуай жолоодож явсан тулдаа л шатахуунаа цацаж, бүх хөдөлгүүрээ татаж унтрааж, элгээр нь газардуулж чадсан гэж боддог.Гэвч уг бүрдэлээс хамгийн настай нь байсан нь ч тэр үү. Ослоос 8 аврагч амьд үлдэн, олдоод ГССҮТ-т эмчлүүлж байсан ч, Т. Сугар гуай өвчнөө дийлгүй амьсгал хураасан юм. Ихэнх нь нуруу нугас, гар хөлөндөө хүнд бэртэл авцгаасан гэдэг.. Үнэхээр тэр үед юу болсоныг бодохоор л нүд хальтрам санагддаг (Ми15 киног үзсэнээс ч магадгүй тэр байх)
Ж. Бадамжунай,
-Нэг нөхрийн минь бөгсөн бие тасарчихаад "Намайг гайгүй бэртсэн гэж ар гэрийнхэнд минь хэлээрэй" гээд амьсгал хураасан. Хариуд нь хүн юу гэж хэлэхээ мэддэггүй юм билээ. Дэмий л "Яалаа гэж дээ" л гэхээс өөр үг олдоогүй.
-Онгоц биднийг олсноо мэдэгдэж гурван удаа тойрч нисэхэд дахиад хүн үхэхгүй нь гэж бодогдож байсан. "Тэнгэрийн улаач" компанийн улаан онгоц дээгүүр эргэлдэж байгаа юм. Тэгсэн Т.Сугар нисгэгч "Миний муу шавь Буянбадрах нисч байна даа" гээд хоолой нь чичирч байсан.
-Урьд нь онгоц тойроод нисч байсан болохоор олохгүй явчих вий гэдгээс л айж байсан. Дөрөв дэх хоног дээр онгоцны дуу бидэнд их ойрхон сонсогдсон. Нэг онгоц гараад ирлээ. Бид олоод хараасай л гэж горьдож байгаа юм. Гэтэл өнөө онгоц цаашаа эргээд явчих шиг болов. Горьдлого ч талаар болж "Миний хоёр охин тэр онгоцыг дуудаад өгч чаддаггүй юм уу" гэж хашгираад газар шаагаад авсан. Тэгсэн ч өнөө онгоцноос хараагаа салгаж чадахгүй л байв. Азаар онгоц ч бидний зүг эргэлээ. Намайг тэгж хэлэх үед манай нэг аврагч С.Батдалай ард зогсож байснаа онгоц эргэхэд "Жунай ах аа, танай хоёр охинд баярлалаа" гэж байсан юм.
T. Мөнхтөр,
-Ус байхгүй юм чинь шээсээ ууж байсан. Шээс осолдсоны дараа улаан хүрэн өнгөтэй гардаг юм билээ. Ах нар шээсээ асгаж болохгүй. Юманд тосч байгаад уугаарай гээд бүгдэнд нь сануулж байсан. Шээсээ ууж байсны хүчинд өдий зэрэгтэй яваа байх.
-Унтаад нэг сэрэхээр нэг нь чимээгүй болчихсон байдаг. "Яасан юу болов" гэхээр "Нас барчихлаа" гэнэ. Шархадсан хүмүүс нэг нэгээрээ өнгөрсөн дөө. Хоёр дарга онгоц унасны дараа өнгөрсөн. Биднийг осолдсоноос дөрөв дэх өдөр эрлийнхэн олсон.
-Дийлэнх нь нугас, цээж, нуруу, гар, хөл зэрэг газартаа гэмтэл авсан байсан. П.Цогжаргалын гар онгоцны сэгэнд дарагдсан. Тэр "Манайхаан, намайг эндээс гаргачихвал би усанд яваад, хүн амьтан олж ирж чадна шүү дээ. Миний гарнаас бусад нь зүгээр байна" гэж хэлж байв. Даанч гарыг нь гаргаж авч чадаагүй. Онгоцны осол болсон шалтгааныг тогтоохоор Авлигатай тэмцэх газар тухайн үед шалгаж байсан юм. Биднийг хавтаст хэрэгтэйгээ танилц гээд дуудахад нь очиж үзэхэд тэнд байсан гэрэл зургууд аймаар нүд халтирам байсан.
-Х.Сүхбаатар, Г.Ганжигүүр хоёр, ах нар л бусдадаа санаа тавьж, биднийг амь гаргуулсан гэж боддог. Усны норм ч хийнэ. Гаагүй гэмтэлтэйдээ ч юм биш, бүр биднээс хүнд бэртэлтэй нугас нь гэмтчихсэн, хүчтэй тэнхээтэй л байдаг байсан байх. Хоёлаа бие биенийгээ түшээд босох гэж 30 гаран минут оролдоно. Хөдлөх тоолонд нь нурууных нь яс нь таг таг гэж дугарна. Босчихоороо 2 цаг гаран зогсчихдог байсан.
2007.06.14